در قسمت هفدهم این برنامه، کتاب «رهایی از افسانۀ زندگی بی‌عیب‌ونقص» نوشتۀ پل دولان با حضور مرتضی براتی، مترجم اثر نقد و بررسی شد.
نجفی در ابتدا از براتی پرسید که چرا سراغ ترجمۀ این کتاب رفته است و وی پاسخ داد: «من زمانی سراغ ترجمۀ این کتاب رفتم که توجه‌ام به کتاب‌های خودیاری خیلی زیاد شده بود. چون در فضای مجازی کتاب‌های خودیاری با این مضمون که چگونه یک شبه خوشبخت یا موفق شوید و این‌ها خیلی زیاد شده است. در یکی از سایت‌ها مقاله‌ای خواندم که این کتاب‌ها را نقد کرده بود و پرسیده بود که آیا میلیون‌ها نفری که این کتاب‌ها را می‌خوانند واقعاً موفق می‌شوند یا با شکست مواجه می‌شوند؟ در همان مقاله با این کتاب آشنا شدم. این کتاب با کمک دانش روانشناسی سؤالاتی را در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند. کتاب شامل سه کلان روایت است و هرکدام خودشان شامل روایت‌های دیگری می‌شوند. نویسندۀ این سه کلان روایت را نقد می‌کند و از این جهت شاید بتوان گفت ضدروایت است.»
خوشبختی در گرو شغل نیست.
براتی افزود: «با اینکه نویسنده ضدروایت است باز تـأکید می کند که همه جا این روایت‌ها ناکارآمد نیستند و ممکن است گاهی این روایت‌ها به کار ما بیایند. پل دولان می‌گوید ما باید روایت‌هایی را بیان کنیم که کمترین رنج را برای افراد جامعه داشته باشد. به عقیدۀ او ما برای خوشبختی در زندگی باید براساس تجربیات خودمان در دنیای واقعی نسخه بپیچیم نه اینکه یک نسخۀ تحمیلی از بیرون برای ما پیچیده شود. در نمودار کتاب افراد دارای دیپلم بیشترین و افراد دارای فوق دکتری کمترین میزان خوشبختی را دارند بنابراین اینکه به ما تحمیل کنند که تحصیل خوب است نسخۀ اشتباهی است.
کلاً نگاه نویسنده به همه‌چیز نگاه just enough یا به قدر کفایت است به این معنا که ما با آن اندازه‌ای که داریم و با آن زندگی می‌کنیم می‌توانیم شاد و خوشبخت باشیم. مثلاً در این کتاب شغل گلفروشی با وکالت را مقایسه کرده و به این نتیجه رسیده است که گلفروش‌ها نسبت به شغل و زندگی‌شان احساس رضایتمندی ۹۰ درصدی داشتند اما این عدد برای وکیل‌ها حدود ۵۵ درصد بوده است.»
این مترجم ادامه داد: «نویسنده در این کتاب دنبال برابری نیست و جابه‌جایی و پویایی طبقه هم نمی‌پذیرد و می‌گوید همان‌طور که ما به شغل‌هایی با مهارت بالا نیاز داریم به شغل‌هایی با مهارت پایین هم نیاز داریم بنابراین اینکه ما همه را تشویق کنیم از جایی که هستند به طبقۀ دیگری بروند کار درستی نیست.»
رهایی از افسانۀ زندگی بی‌عیب‌ونقص
خوشبختی طراحی‌شده کتاب بعدی نشر لگا
براتی در خصوص ترجمۀ کتاب توضیح داد: «عنوان اثر ترجمۀ انگلیسی کتاب است و من تغییری در آن ندادم. منظور از عنوان این کتاب هم این است که نسخه‌هایی که کتاب‌های خودیاری برای ما می‌پیچند به ما می‌خواهند بگویند که یک زندگی بی‌عیب‌ونقص داشته باشید در حالی که زندگی بدون عیب‌و‌نقص شدنی نیست. راهکارهایی هم برای طیف‌های مختلف ارائه می‌دهد مثلاً می‌گوید سیاستمداران باید تا حد امکان به کاهش نابرابری کمک کنند. علاوه براینکه شغل‌های معمولی که در جامعه ممکن است شأن پایئینی داشته باشند باید شأن و منزلت پیدا کنند.»
مترجم «رهایی از افسانۀ زندگی بی‌عیب‌ونقص» بیان کرد: «این کتاب چون تازه است خیلی مورد نقد قرار نگرفته و اکثراً آن را تمجید کرده‌اند. کتاب اول این نویسنده کتاب «خوشبختی طراحی شده» بوده که جزو کتاب‌های پرفروش بوده است و نویسنده هم جزو پژوهشگران معروف حوزۀ خوشبختی است و ارجاعات بسیاری به کتاب‌های او داده می‌شود. البته این کتاب ایشان هنوز ترجمه نشده و انتشارات لگا بعد از انتشار «رهایی از افسانۀ زندگی بی‌عیب‌ونقص» تصمیم گرفت کتاب اول این نویسنده را هم ترجمه کند البته نویسنده ما را به رویکرد جبرگرایانه و اینکه به چیزی که داریم قانع باشیم سوق نمی‌دهد اما ولع را مورد نکوهش قرار می‌دهد و توصیه می‌کند که به قدری که نیاز داریم تلاش کنیم.
براتی در پایان افزود: «این کتاب مبتنی بر داده است و به همین دلیل ممکن است ابتدای کتاب برای خیلی‌ها کسل‌کننده باشد اما هرچه جلوتر می‌رود دلنشین‌تر و خواندنی‌تر می‌شود.»
منبع: خبرگزاری مهرنیوز
