نگاهی به کتاب «چشم جان‌بین؛ ملاحظاتی پیرامون زیباشناسی فیلم»


«مازیار اسلامی» از منتقدان و مترجمان قابل و شایستۀ کشورمان است. او کتاب‌های ارزشمندی در حوزۀ سینما تألیف و ترجمه کرده که می‌توان به «سینما ۱، تصویر _ حرکت» تألیف ژیل دلوز، «هنر امرمتعالی مبتذل دربارۀ بزرگراه گمشده» دیوید لینچ، اسلاوی ژیژک، بارت و سینما: گزیدۀ مقالات و گفتگوهای رولان بارت دربارۀ سینما، رولان بارت، لاکان_هیچکاک، سفری شخصی با مارتین اسکورسیزی در سینمای آمریکا، کژ نگریستن: مقدمه‌ای بر ژاک لاکان، اسلاوی ژیژک، پاریس _ تهران: سینمای عباس کیارستمی، مراد فرهادپور، مازیار اسلامی، باستان‌شناسی سینما و خاطرۀ یک قرن، ژان لوک گودار، اشاره کرد.

اکنون کتاب جدیدی از او با «چشم جان‌بین: ملاحظاتی پیرامون زیباشناسی فیلم» تألیف و از سوی نشر لگا منتشر شده که می‌توان جزو کتاب‌های قابل‌توجه مازیار اسلامی دانست. او در این کتاب در پی این است که ساحات زیبایی‌شناسی فیلم را از منظرهای گوناگون مورد بررسی قرار دهد.

او با نگارش یک مقدمه و بخش‌های متعدد سعی دارد از منظری فلسفی و معرفتی سینما را با نگاهی نو مورد بررسی قرار دهد او در بخش‌های متعدد با عناوین سینما به‌علاوه یک یا چند هنر، اسطوره‌زدایی از هنر ناب، نقاشی و سینما، دوربین آگاهی نو، رنگ قانون تأکید و تصریح، اخلاق بازنمایی نه تنها ایده‌های مختلف سینمایی را درباب زیبایی‌شناسی بررسی می‌کند بلکه نگرش‌ها و تأملات شخصی خود را نیز طرح می‌کند. مازیار اسلامی در مقدمۀ کتاب نوشته است:

«این کتاب تلاشی است برای مطالعۀ تاثیر زیباشناسی هنرهای دیگر در سینما، با بسط ایده‌های طرح‌شده در مقالۀ فشردۀ آلن بدیو، «سینما: حرکت غلط»؛ ایده‌هایی که او در نوشته‌های بعدی‌اش پیرامون سینما چندان به آن وفادار نمی‌ماند و گاه آن‌ها را نقض می‌کند، اما این کتاب بالقوگی‌های موجود در مقاله را فعال می‌کند تا از خلال آن به تصویری، گاه مبهم، از هستی سینما دست یابد.

این کار تنها با کاربست قسمی اسلوموشن فکری، به‌قصد کاستن شتاب موجود در ایده‌های ابرآلود مقاله بدیو، انجام می‌پذیرد تا این ایده‌ها تبخیر نشوند و از دست نروند و حرکت زایایشان رؤیت‌پذیر باشد و قابل‌ثبت؛ از این‌رو، کتاب پیش رو از مقالۀ بدیو به‌مثابۀ سناریویی حی‌و‌حاضر بهره می‌گیرد تا با بسط و تعمیق آن، به ایده‌های نظری فشرده‌اش صورتی بصری بخشد.
در این فرایند، زیباشناسی فیلم را با خیش زیباشناسی هنرهای دیگر، از زاویه‌ای دیگر، شیار می‌کند تا بذرهای ایده‌های نظری و انتقادی خود را در آن بکارد. اینکه این بذرها ‌بگیرند و نهال شوند، چندان معلوم نیست. این موضوع نه صرفا شامل این کتاب، بلکه شامل هر کتاب و حتی هر کنش دیگری می‌شود.که مقصدش به‌سختی با مقصود فاعلش یکی می‌شود.»
مازیار اسلامی معتقد است نگاهی که کتاب چشم جان‌بین می‌کوشد آن را دنبال کند.

تأکیدگذاشتن بر توان آفرینشگر و ابداع زیباشناسی سینما و البته ویژگی‌های فرمال آن است؛ یعنی اشاره به تکه‌پاره‌هایی از حقیقت ابداع‌گرانه سینما. همان گزارۀ مشهور دلوزی که تاحدی در مقالۀ بدیو نیز منعکس شده است. سینما می‌تواند بیندیشد و نه آنکه صرفاً واسطه‌ای برای انتقال یا تسهیل اندیشه از پیش موجود باشد.

 

منبع: روزنامۀ اطلاعات: ضمیمۀ ادب و هنر

نقد و بررسینقد و بررسی کتاب

انتشارات لگاچشم جان بینچشم جان بین: ملاحظاتی پیرامون زیباشناسی فیلمزیباشناسیزیبایی شناسیزیبایی شناسی فیلمسینمافیلمکتابکتاب چشم جان بینکتاب خوبمازیار اسلامیمترجممنتقدنشر لگاهنر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *