اسلاوی ژیژک، فیلسوف اسلوونیایی بیشک یکی از مشهورترین نظریهپردازان فرهنگی قرن بیستویکم است. تمرکز او بیش از همه بر فلسفه و اندیشههای هگل، فروید و کارل مارکس است، اما او همچنین با نظریهپردازی در حوزۀ سیاست بسیار مورد توجه است. علاوه بر این، مدیر بینالمللی انستیتوی علوم انسانی بیرکبکِ دانشگاه لندن به نظر میرسد از نظریهپردازان پروپاقرص سینما هم است و تحلیلهای بسیاری در زمینۀ فیلم ارائه کرده است.
«مالیخولیا»
اولین فیلم موردپسند ژیژک آنگونه که خود عنوان می کند، فیلم آخرالزمانی مالیخولیا (2011) ساختۀ لارس فون تریه است که کیرستن دانست، شارلوت گنزبور، کیفر ساترلند و الکساندر اسکاشگورد در کنار چندین نام برجسته دیگر در آن نقشآفرینی میکنند. داستان فیلم دربارۀ دو خواهر است که یکی از آنها درست زمانی که سیارۀ دیگری در آستانه برخورد با زمین قرار میگیرد، در حال ازدواج است. ژیژک از این فیلم خوشش میآید. او میگوید: «چون آخر دنیاست و من یک بدبین هستم. به نظر من اگر دنیا به پایان برسد بهتر است!»
مالیخولیا (2011)
«سرچشمه»
فیلم منتخب بعدیِ ژيژک، سرچشمه (1949) ساختۀ کينگ ويدور است، که اقتباسیست از رمان سرچشمه (1943) نوشتۀ آين رند. اين فيلم داستان معمار جواني است که تصميم ميگيرد به جاي فداکردن ديدگاه هنري خود براي کسب شهرت و ثروت، زندگي پرتلاشی داشته باشد. ژيژک میگوید، اين فيلم «مُبلغ سرمايهداري است، اما بهقدری مضحک است که نمیتوانم آن را دوست نداشته باشم!»
سرچشمه (1949)
«مردی با دوربین فیلمبرداری»
ژیژک با رجعان به سال 1929، فیلم مستند صامت و تجربی شورویِ مردی با دوربین فیلمبرداری، اثر ژیگا ورتوف را انتخاب میکند. ورتوف طی زندگی شهری در مسکو، کیف و اودسا را در اواخر دهۀ 1920 به تصویر میکشد و شهروندان را در حال کار و کوشش و لذتبردن از اوقات فراغت نشان میدهد. ژیژک خیلی ساده میگوید؛ «استاندارد، اما من آن را دوست دارم!»
مردی با دوربین فیلمبرداری (1929)
«روانی»
ژیژکِ فیلسوف همچنین به یکی از تحسینشدهترین فیلمهای تاریخ سینما، یعنی فیلم روانی (1960) آلفرد هیچکاک ادای احترام میکند. داستان فیلم حکایت از یک اتفاق مرموز بین یک جنایتکار و یک کارمند متل و همچنین جستجوی بازپرسی برای یافتن منشیای پس از گمشدنش دارد. ژیژک همچنین عنوان میکند فیلم دیگر هیچکاک یعنی سرگیجه بیش از حد «رمانتیک» مینماید…! به زعم او پس از فیلم روانی، بسیاری از آثار سینمایی آلفرد هیچکاک روند نزولی را در پیش میگیرند.
روانی (1960)
«بودن یا نبودن»
میان انتخابهای ژیژک جایی هم برای یک اثر کمدی وجود دارد. او فیلم آمریکایی بودن یا نبودن (1942) را در میان فیلمهای مورد علاقهاش میگنجاند. کارول لومبارد و جک بنی در این اثر نقشآفرینی میکنند و همچنین گروهی از بازیگران در ورشوی اشغالشده به دست نازیها حضور دارند که از استعداد خوبی برای فریبدادن سربازان نازی برخوردارند! ژیژک میگوید: «دیوانهکننده است! فکر نکنم کسی فیلم کمدیای بهتر از این بتواند بسازد!»
بودن یا نبودن (1942)
