رمان «درس‌های خانم شیمی‌دان»

رمان «درس‌های خانم شیمی‌دان» نوشتۀ بانی گارمس است که در آوریل 2022 منتشر شد. (و سریالی نیز براساس آن ساخته شده و هم اکنون در حال پخش است.)

درس‌های خانم شیمی‌دان با ماجرایی جذابِ برخاسته از اوایل دهۀ 1960 در کالیفرنیا که روایت‌ صدای منحصربه‌فرد الیزابت زات است؛ دانشمندی که با تبدیل‌شدن به ستارۀ برنامه‌ای تلویزیونی آشپزی محبوب، از مسیر اصلیِ حرفه‌ای خود دور می‌شود.

الیزابت زات اولین کسی است که به این نکته اشاره می‌کند که چیزی به‌نام «زنی معمولی» وجود ندارد. اما اوایل دهۀ 1960 است و تیم کاملاَ مردانه او در موسسۀ تحقیقاتی هستینگز دیدگاهی کاملا غیرعلمی نسبت به برابری دارند، به‌جزء یک‌نفر؛ کالوین ایوانر، دانشمند بی‌کس، باهوش، نامزد جایزۀ نوبل و بد کینه که دلباختۀ الیزابت، بألاخص ذهن و طرز اندیشۀ او می‌شود.

با این‌حال، مانند علم، زندگی نیزغیرقابل‌پیش‌بینی است. از همین‌روست که چند سال بعد، الیزابت زات ناخواسته ‌خود را در موقعیت‌های خاصی می‌یابد؛ مادری مجرد وستارۀ محبوب‌ترین برنامۀ تلویزیونی آشپزی آمریکا؛ شام ‌‌رأس‌ شش.

رویکرد غیرمعمول الیزابت نسبت به آشپزی در رمان درس‌های خانم شیمی‌دان (« یک قاشق غذاخوری استیک اسید را با مقداری سدیم کلرید ترکیب کنید.») انقلابی به‌پا می‌کند. روزبه‌روز به طرفدارن الیزابت افزوده می‌شود، اما همه هم از این موضوع راضی نیستند. چون همان‌طور که مدتی بعد مشخص می‌شود، الیزابت فقط به زنان آموزش آشپزی نمی‌دهد. بلکه به آنان جرئت می‌بخشد تا دست به تغییر وضعیتِ موجود بزنند.

درس‌های خانم شیمی‌دان جوایز بسیاری در فاصله کوتاهی بعد از انتشار به دست آورد و خیلی زود به چندین زبان دیگر ترجمه و منتشر شد.

• از جوایز متعدد آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

در سال 2022 از سوی بارنز اند نوبل (Barnes & Noble) به عنوان کتاب سال برگزیده شد.

بهترین کتاب سال از نگاه نیویورک تایمز (NEW YORK TIMES)

برنده جایزه لیست کتاب‌های منتخبِ گودریدز (Goodreads)

بهترین کتاب سال از نگاه واشنگتن پست (The Washington Post)

بهترین کتاب سال از نگاه اپرا دیلی (Oprah Daily)

بهترین کتاب سال از نگاه روزنامۀ گاردین (The Guardian)، و همینطور مجلات بسیار دیگر از جمله ان‌پی‌آر(NPR)،  کرکوس ( Kirkus Reviews)، بوک پیج (BookPage)، باستل (Bustle)، ریل سیمپل (Real Simple)، CNN، لایبراری ژورنال (Library Journal )،‌ آمازون (Amazon)   …