در کشوری آزاد: روایت مهاجرت

«رمان در کشوری آزاد: روایت مهاجرت» اثر وی. اس. نایپل (سِر ویدیادار سوراجپراساد نایپل) (زادۀ ۱۹۳۲ – درگذشتۀ ۲۰۱۸) نویسندۀ بریتانیایی (با ریشۀ هندی) است. نایپل در سال ۱۹۷۱ میلادی برندۀ جایزۀ ادبی «من بوکر» و در سال ۲۰۰۱ میلادی برندۀ جایزۀ «نوبل ادبیات» شد. دگرگونی جهان و همچنین انطباق و سازش یک تمدن با تمدن‌های دیگر، سفر و ترک وطن از مهم‌ترین دلمشغولی‌های فکری نایپل در آثارش است.

بسیاری از منتقدانْ رمان «در کشوری آزاد» اثر نایپل را از خواندنی‌ترین آثار او می‌دانند. در دنیایی که مُهر مهاجرت و جلای‌وطن و آوراگی بر پیشانی‌خورده، رمان «در کشوری آزاد»، در قالبی که آن را روایت‌درروایت می‌خوانند، با پیچیدگی‌های قابل‌فهمْ مرزها را می‌شکند و درهم‌می‌تند تا با بینشی اصیلْ شخصیت‌هایی را به کنش و واکنش وادارد که همواره در خاطر خوانندگانش خواهند ماند. «در کشوری آزاد» در مسیرِ کندوکاو هویّت و ملّیت، در بطن خود پای آزادی را همچون همسفرِ همیشگیِ دنیای درون و برون به وادی تجربۀ معاصر می‌کشاند.

نایپل به عنوان بهترین داستان‌نویس انگلیسی‌زبان حوزه کارائیب شناخته می‌شد. و اغلب به زندگی جهان‌سومی‌ها می‌پرداخت. کمیته‌ای که در سال 2001 نایپل را شایسته جایزۀ نوبل دانستند آثارش را برای «دارابودن چشم‌انداز روایی منسجم و دقتی بدون‌نقص که خواننده را به دیدن تاریخ سرکوب‌شدگان مجبور می‌کند» ستایش کردند.

نایپل در یکی از آخرین گفت‌وگوهایش می‌گوید: «ایدئولوژی‌های کشورهای جهان سوم با همین یک کلمه، خیال خودشان را راحت کرده‌اند و نمی‌گذارند مردمشان بفهمند که همۀ فقر و بدبختی‌شان مال همین ایدئولوژی‌هاست».

وی. اس. نایپل رمان‌نویس و گزارشگر توانایی بود. او دو بار به ایران سفر کرد. یک بار در صدر انقلاب در تابستان ۱۳۵۸ و بار دیگر ۱۷ سال بعد از انقلاب ایران. او گفته است که در سفر دوم با ایرانی کاملاً متفاوت روبه‌رو شده، چنان‌که نمی‌توانسته باور کند به یک کشور واحد سفر کرده.